Инкеклӗ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тарӑх, республикӑра тепӗр ҫын путса вилнӗ. Арҫын 65 ҫулта пулнӑ.
Вӑл утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Тепӗр кунхине, паян, ирхине 6 сехетре Йӗпреҫ районӗнчи Савкка ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере унӑн виллине тупнӑ.
Палӑртмалла: Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 21 ҫын путса вилнӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ – ачасем.
Паян Чӑваш Енри маттур ҫамрӑксене патшалӑх премийӗпе хавхалантарнӑ. 2020 ҫулшӑн ӑна 30 хӗрпе каччӑна панӑ.
Республика Элтеперӗ Олег Николаев хӑш-пӗр тӗслӗхе уйрӑммӑн палӑртса хӑварнӑ. Сӑмахран, Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкассинчи культура ҫуртӗнче культорганизаторта тӑрӑшакан Мария Петрова лара-тӑра пӗлмест. Вӑл ялти пурнӑҫ кӑсӑклӑ та хаваслӑ пултӑр тесе тӑрӑшать.
«Эпир тӑвакан ҫӗнӗ культура ҫурчӗсем, ял клубӗсем каҫхине хупӑ тӑраҫҫӗ тенине муниципалитетсенче пулнӑ май час-часах илтетӗп. Ку вӑл йӗркеллӗ япала мар. Чӑваш Енӗн Культура министерствине культура ҫурчӗсене, ялти клубсене тытса тӑрассине ҫӗнӗлле йӗркелеме хушнӑччӗ», – тенӗ республика ертӳҫи.
Ҫӗртме уйӑхӗнче васкавлӑ медпулӑшу тухтӑрӗсем 100 ҫултан иртнӗ 10 пациента пулӑшнӑ. Вӗсенчен 9-шӗ – хӗрарӑмсем, пӗри – арҫын.
Пӗр ӗмӗр хыҫа хӑварнӑскерсене мӗн канӑҫсӑрлантарнӑ? Вӗсен юн пусӑмӗ ӳснӗ, ӳт температури хӑпарнӑ, сывлама йывӑрланнӑ.
100 ҫултан иртнисем Шупашкарта, Канашра, Етӗрнере, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Муркаш районӗсенче пурӑнакансерсем. Чи асли – 107 ҫулта. Вӑл вӑй ҫуккине, пуҫ ҫаврӑннине туйнӑ.
Чӑваш Республики тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн официаллӑ страницинче «Регион сӑнӗсем» рубрика тытса пырассине унчченех йӑлана кӗртсе янӑччӗ. Ӗнер унта Михаил Александровпа паллаштарнӑ.
Михаил Александров – Г.С. Титов ячӗллӗ Тӗп тӗпчев космос центрӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ. Вӑл 30 ҫулта. Йӗпреҫ районӗнче ҫуралса ӳснӗ. Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ ҫарӗнче 13 ҫул службӑра тӑрать.
Офицер хӑйӗн пурнӑҫне космоспа ҫыхӑнтарма ачаранах ӗмӗтленнӗ. Ҫавӑнпах вӑл шкул хыҫҫӑн Ҫарпа космос академине вӗренме кӗнӗ. Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнче космос отраслӗн инженерӗсене хатӗрлеҫҫӗ.
«Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем» оществӑра ҫамрӑк офицера ырлаҫҫӗ. Михаил мӑшӑрӗпе хӗрпе ывӑл ӳстереҫҫӗ. Пушӑ вӑхӑтра офицер чӑваш литературине вулама, Чӑваш Енӗн паллӑ ҫыннисем ҫинчен материалсем пухма кӑмаллать.
… 1941-мӗш ҫулхи июнӗн 22-мӗшӗнчен пуҫласа ҫак тарана ҫити, 80 ҫул, хӑрушӑ инкеклӗ вӑрҫӑн ахрӑмӗ халь те ырату туйӑмӗпе чунсене витерет…
2015-мӗш ҫулхи ҫӗртме (июнь) уйӑхӗнче ман Белорусси ҫӗрӗнче, Брест крепоҫӗнче пулма тӳр килчӗ. Эпӗ Брест ҫывӑхӗнчи «Буг» ятлӑ санаторире канатӑп, анчах та кунта канма кӑна мар, ятарласа Брест крепоҫӗнче пулса курма килнӗ. Буг вӑл — кунтан инҫех мар юхса иртекен юханшыв ячӗ, Брест крепоҫне ҫитиех юхать. Июнӗн 20-мӗшӗнче санаторирен Брест крепоҫне йӗркеленӗ экскурсине каятпӑр, малтан музейра шалта пулса куратпӑр, унтан крепоҫ тӑрӑх утса экскурсовод пире кӑтартса тата каласа панисене итлетпӗр. Хальхи музей вырнаҫнӑ ҫурта вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче тӗппипех аркатнӑ, 1956-мӗш ҫулта ӑна юсаса ҫӗнӗрен хӑпартнӑ, ҫав ҫулхи февралӗн 23-мӗшӗнче кунта малтан музей-пӳлӗм, ноябрӗн 8-мӗшӗнче — музей уҫнӑ. Ишӗлчӗксен айӗнче тупӑннӑ экспонатсем, ҫынсем пырса панӑ документсем 1956-мӗш ҫултанпа халь ку музейра 4 пине яхӑн. Эпӗ те «Щепкин шкулӗ. Пӗрремӗш чӑваш студийӗ» кӗнекене музея парнелетӗп. Ун ҫине «Ман атте Степанов Мефодий Степанович Брест крепоҫне хӳтӗленӗ.
Йӗпреҫ районӗнчи Энтриел ялӗнче пурӑнакан Серафима Федорова ҫак кунсенче 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Ӗҫ вӗтеранӗ халӗ те аптӑрмасть: юрлать, сӑвӑ пӑхмасӑр калать.
Серафима Тимофеевна шкулта кӗҫӗн классене тата вырӑс чӗлхи предметне вӗрентнӗ. Кинемей ӑс-тӑнне ҫирӗплетсех тӑрать, ҫакна тума ӑна хаҫат-журнал вулани пулӑшать.
Серфима Тимофеевна хӑйӗн кашни вӗрентекенне астӑвать. Вӑл, паллах, вӑрҫӑ ҫулӗсене те манман – чылай йывӑрлӑх кӳнӗ-ҫке-ха вӑл. «Шкулта ачасемпе вутӑ ҫурнӑ, ҫулла ҫӗрлесерен кӗлте йӑтаттӑмӑр», - аса илнӗ кинемей.
Йӗпреҫ районӗнчи ҫул ҫинче икӗ машина ҫапӑннӑ. Водительсене тӗрӗсленӗ те иккӗшӗ те урах пулнӑ. Инкекре виҫӗ ҫын аманнӑ, пӗр хӗрарӑм вилнӗ.
Ҫул ҫинчи инкек ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче кӑнтӑрла иртни пӗр сехет хыҫҫӑн «Нурӑс-Патӑрьел-Елчӗк» ҫулӑн 37-мӗш километрӗнче пулса иртнӗ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, «Лада Веста» автомашинӑн 57 ҫулти водителӗ хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайса «Киа Спектра» автомобильпе ҫапӑннӑ. Ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ машинӑн 64 ҫулти водительне тата пассажирсенчен пӗрне пульницӑна илсе кайнӑ. Салонри тепӗр хӗрарӑм инкек вырӑнӗнчех вилнӗ. «Лада Веста» водительне те тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ.
Ӗнер кӑнтӑрла Йӗпреҫ районӗнче пысӑк инкек пулнӑ. Унта икӗ ҫурт ҫунса кайнӑ, тепри ҫулӑмпа сиенленнӗ. Шел те, вилекенсем те пулнӑ. Кун пирки Чӑваш Енри Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.
12 сехет те 20 минутра ҫӑлав службине усал хыпар ҫитнӗ: Ҫӗнӗ Пурнӑҫ поселокӗнче пушар тухнӑ. Унта виҫӗ ҫуртра «хӗрлӗ автан» ташланӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ тӗппипех ҫунса кайнӑ.
Ҫуртсен хуҫисем вилнӗ. Арҫын 1959 ҫулта ҫуралнӑскер пулнӑ, хӗрарӑм 1932 ҫулта кун ҫути курнӑскер. Вӗсен виллисене пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн тупнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар ҫӳп-ҫапа асӑрханмасӑр ҫунтарнӑран тухнӑ.
Ҫуркунне ҫитсен типӗ курӑка ҫунтарнипе те пушар тухать. Рязань облаҫӗнчи Марьино ялӗнче, ав, темиҫе ҫурт ҫеҫ тӑрса юлнӑ.
Йӗпреҫ районӗнчи Туҫара ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче кӑнтӑла иртсен типӗ курӑк ҫунма тытӑннӑ. Инкек ял пуҫӗнче тухнӑ. Вут-ҫулӑм усӑ курман хуралтӑна ҫеҫ сиенленӗ. Пушара сӳнтерме виҫӗ автоцистернӑпа пырса ҫитнӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле районӗнчи Вырӑс Улхаш ялӗнче тӑватӑ ҫурт тата сарай ҫуннӑ. Вӗсенчен иккӗшӗнче ҫынсем пурӑннӑ. Вутра кӗлленнӗ ҫуртсемпе хуралтӑ йывӑҫран купаланӑскер пулнӑ. Вут-ҫулӑм уй енчен сарӑлса пынӑ.
Иртсе кайнӑ талӑкра типӗ курӑк ҫуннине ултӑ тӗслӗх шута илнӗ. Куславкка районӗнче — иккӗ, Улатӑр, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗмӗрле районӗсенче тата Ҫӗнӗ Шупашкарта — пӗрер.
Чӑваш Енре пурӑнакансем хӑйсене пӑшӑрхантаракан ыйтӑва тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче те хускатаҫҫӗ. Республикӑн влаҫ органӗсен «Чӑваш Республики» ушкӑнӗ Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Йӗпреҫ районӗнчи ҫул-йӗр пирки пӑшӑрханса пӗлтерекенсем уйрӑмах йышлӑ. Ҫынсем «Йӗпреҫ – Патӑрьел» ҫул тӑрӑмӗ начаррине ҫирӗплетекен сӑнӳкерчӗксем те вырнаҫтараҫҫӗ.
Республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, «Йӗпреҫ – Патӑрьел» ҫула ҫывӑх вӑхӑтра йӗркене кӗртӗҫ. Ӑна юсаса ҫӗнетӗҫ. Шӑтӑк-путӑка сапланипе ҫырлахмӗҫ, пысӑк лаптӑкӑн юсӗҫ.
+2.3 °C